innayr amaziɣ

 ar sffuglan imaziɣn ɣ wass n 13 innayr, s ixf n usggʷas amaziɣ lli igan ass izwarn ɣ wayyur zwarn n usggʷas amaynu ilkmn ɣilad 2969 n usggʷas.
    ixf n usggʷas amaziɣ ittawssan s yiḍ n innayr ɣ dar imaziɣn akkʷ n ugafa n tfriqt, ig usffuglu n iḍ n innayr yat tmyurt tazaykut, myarn imaziɣn ad sis sffuglan zɣ kigan n tasutin lli izrin.
   asffuglu ad iṭṭf kigan n tmatarin ɣ tussna n tmaziɣt, tili dars tazdayt d wakal n tmazɣa. iklli yad lli ittawssann, tamagit tamaziɣt tbdd f kṛaḍ isutar, akal, afgan, awal. ig wakal amaziɣ taɣawsa lli d dar addur dar ufgan amaziɣ, lliɣ iga nttan a issmɣin taɣrma n umaziɣ, tddr sul gis ar ɣilad tmmaɣ f iman nns tcbbr ɣ tudrt.
   ittawssan iḍ n innayr s wass izwarn ɣ usggʷas n tayrza. gnt tugtt n middn f ɣikan lliɣ yad sul ur ssnn middn aẓuṛ nns g umzruy, macc tidtt tamzruyt tɣama sul, ttyuran fllas kigan n tmrzutin, sawln fllas bahra inɣmisn d iwin inagan izaykutn n umzruy.



- aẓuṛ n iḍ n innayr g umzruy :

    nnan imrzutn mas ilkm usggʷas amaziɣ 2969 n usggʷas, macc iẓḍaṛ a ig uggar n unckk ad, d ira ig azayku s kigan, acku  taɣrma tamaziɣt tlla uggar n umzruy ad.
  sawln imrzutn mas issfal usggʷas amaziɣ zɣ yat tmsart tamzruyt, iklli bdrn idlisn n umzruy. issfal usggʷas amaziɣ zɣ uzmz lliɣ ilkm ugllid amaziɣ ‘cicng’ amzwaru, ig agllid f tɣrma n miẓṛan, ig ugllid ad amaziɣ agllid n iqibṭin, ɣ usggʷas n 950 urta tlli tlalit.

  zɣ tizi ann ssfaln t  tffugliwin n iḍ n innayr. lliɣ inra ugllid amaziɣ cicng agllid n miẓṛan tazaykut, g imnɣi illan ngr imaziɣn ilibin d miẓṛan. issfal tizi ann uzmz n tumrt, ddrn t tmizar s snat ɣ ddaw n tflst n yat tnbaḍt, bddn imnɣan s tt inn ikkan llan gratsn.

 imsasa wass n trnnawt ann n ugllid amaziɣ cicng d 12 innayr n usggʷas aṛumi.


- yirn n usggʷas amaziɣ ɣ mnid yirn n usggʷas aṛumi :


                  ⴰⵢⵢⵓⵔ ⴰⵎⴰⵣⵉⵖ

                 

                  ⴰⵢⵢⵓⵔ ⴰⵕⵓⵎⵉ

ⵢⴰⵏⵢⵓⵔ

ⵉⵏⵏⴰⵢⵔ

ⵙⵉⵏⵢⵓⵔ

ⵉⴱⵕⴰⵢⵔ

ⴽⵔⴰⵢⵓⵔ

ⵎⴰⵕⵚ

ⴽⵓⵥⵢⵓⵔ

ⵉⴱⵔⵉⵔ

ⵙⵉⵎⵢⵓⵔ

ⵎⴰⵢ

ⵙⵉⴷⵢⵓⵔ

ⵢⵓⵏⵢⵓ

ⵙⴰⵢⵓⵔ / ⵉⵣⵉⵖ

ⵢⵓⵍⵢⵓⵣ

ⵜⴰⵎⵢⵓⵔ

ⵖⵓⵛⵜ

ⵜⵥⴰⵢⵓⵔ

ⵛⵓⵜⴰⵏⴱⵉⵔ

ⵎⵔⴰⵢⵓⵔ

ⴽⵜⵓⴱⵕ

ⵢⵉⵎⵔⴰⵢⵓⵔ

ⵏⵡⴰⵏⴱⵉⵔ

ⵎⵉⴳⴳⵢⵓⵔ

ⴷⵓⵊⴰⵎⴱⵉⵔ


- yirn n usggʷas amaziɣ ɣ dar ttwarg, mnid n yirn n usggʷas aɛṛab :

         

         ⴰⵢⵢⵓⵔ ⴰⵎⴰⵣⵉⵖ ⴰⵜⴰⵔⴳⵉ

 

                ⴰⵢⵢⵓⵔ ⴰⵄⵕⴰⴱ

ⵜⴰⵎⵉⵙⵙⵉⴷⵇ / ⵜⵉⵏ ⴷⵓⴼⴰⵏ

محرم

ⵜⴰⵍⵍⵉⵜ ⵙⵉⵟⵟⴼⵜ

صفر

ⵜⴰⵍⵍⵉⵜ ⵉⵔⵖⵉⵜ

ربيع الأول

ⴰⵡⵀⵉⵎ ⵡⴰ ⵉⵣⵣⴰⵔⵏ

ربيع الثاني

ⴰⵡⵀⵉⵎ ⵡⴰ ⵉⵍⴽⴰⵎⵏ

جمادى الأولى

ⵙⴰⵔⴰⵜ

جمادى الثاني

ⵜⵉⵏⴰⵎⵖⴰⵔⵉⵏ

رجب

ⴰⵎⵉⵣⵣⵉⵀⵍ

شعبان

ⵜⵉⵏ ⵓⵥⵓⵎ

رمضان

ⵜⵉⵙⵙⵉ

شوال

ⵜⴰⵏ ⴳⵔ ⵎⴰⴷⴷⵏ

ذو القعدة

ⵜⴰⴼⴰⵙⴽⵉ

ذو الحجة

 

- yirn n usggʷas amaziɣ, urt tlli tlalit, urta llin iṛumin, d lliɣ urta tlli tmuslmt, sul llan ɣ ils n umaziɣ a targi :


ⵜⴰⵢⵢⵓⵔⵜ ⵜⴰⵣⵡⴰⵔⵜ

ⵉⵏⵏⴰⵢⵔ

ⵜⴰⵢⵢⵓⵔⵜ ⵜⴰⴳⴳⵯⵔⴰⵜ

ⵉⴱⵕⴰⵢⵔ

ⵢⴰⵔⴷⵓⵜ

ⵎⴰⵕⵚ

ⵙⵉⵏⵡⴰ

ⵉⴱⵔⵉⵔ

ⵜⴰⵙⵔⴰ ⵜⴰⵣⵡⴰⵔⵜ

ⵎⴰⵢ

ⵜⴰⵙⵔⴰ ⵜⴰⴳⴳⵯⵔⴰⵜ

ⵢⵓⵏⵢⵓ

ⴰⵡⴷⴰⵢⵉⵖⵉⵜ ⵉⵣⵡⴰⵔⵏ

ⵢⵓⵍⵢⵓⵣ

ⴰⵡⴷⴰⵢⵉⵖⵉⵜ ⵉⴳⴳⵯⵔⴰⵏ

ⵖⵓⵛⵜ

ⴰⵡⵣⵉⵎⵜ ⵉⵣⵡⴰⵔⵏ

ⵛⵓⵜⴰⵎⴱⵔ

ⴰⵡⵣⵉⵎⵜ ⵉⴳⴳⵯⵔⴰⵏ

ⴽⵜⵓⴱⵕ

ⴰⵢⵙⵉ

ⵏⵡⴰⵏⴱⵔ

ⵏⵉⵎ

ⴷⵓⵊⴰⵎⴱⵔ


- taɣarast lli sa sffuglan imaziɣn ass n iḍ n innayr, ɣ tsga n tqbilt n ilbnsirn, g tmurt n lmṛṛuk.


   ɣ tadggʷat yiḍ n innayr, ar ssnwant tawjiwin tagʷlla n usngar, ccn tt tawja sun dis aɣɣu. gawrn ar smurign izlan, bḍun tarzzifin gr asn ( tazart ikrmn, d awzarn n tknarit iqquṛn, d taqqayin n ttswik d lluz, awd lfakit yaḍn d tamimt ).

  ɣ dar tuffut n wass n iḍ innayr, ar ssnwan middn zaykuk, tili fllas txsayt, gn f iggi nns takka n sskʷaṛ ikkʷmn ɣ tfrdut, ccn middn sun.

  ɣ dar tazzwit ffɣn middn, s usays n udwwaṛ, ad ddun ad urarn turart n krmaɛw ) ( كرمعوش, bḍun middn f snat trubba, tifrxin ifrax d irgazn awd timɣarin, biksn s izakarn, ar tlddi trabbut tayyaḍ, tanna izwarn is tḍṛ tḍfaṛ as trabbut lli inran, tarnnawt n wass ann.


إرسال تعليق

شاركنا برأيك, رأيك يهمنا.

أحدث أقدم